Boeken Archives - Geschiedenis Schrijven

Eumachia: Livia van Pompeii

Binnen het vakgebied van de Romeinse geschiedenis is het zeer ongewoon om de woorden “vrouwen” en “macht” samen in één zin te noemen. Zelfs de meeste wetenschappers waren lang van mening dat vrouwen überhaupt geen publieke rol konden vervullen binnen de oude Romeinse samenleving. Deze eenzijdige opvatting is in de laatste decennia wetenschappelijk weerlegd, maar toch blijft onze kennis over de rol van vrouwen veelal beperkt tot de imperiale familie. Dat is niet vreemd, aangezien de bronnen doorgaans handelen rond het epicentrum van het Romeinse Rijk: Rome. Ook de archeologische en epigraﬁsche bronnen informeren ons grotendeels over de imperiale familie en de Romeinse senatoriale stand. Toch is er ook buiten Rome, en wel in Pompeii, in de goed door lava geconserveerde resten een schat aan bronnen bewaard gebleven van een matrona genaamd Eumachia. Zij leefde ten tijde van de eerste keizerlijke dynastie. Bij het horen van deze naam zullen slechts weinigen een blijk van herkenning geven. Want hoewel er voor onze begrippen buitengewoon veel archeologisch materiaal bewaard is gebleven van deze Eumachia, is er slechts weinig en zeer eenzijdig onderzoek naar gedaan. Deze masterthesis is een korte studie naar de rol die Eumachia heeft vervuld in Pompeii.

Boekrecensie: Pompeii van Mary Beard

Mary Beard is classica en historica in Cambridge. In Pompeii bestudeerde en reconstrueerde ze het dagelijks leven van de bevolking aan de hand van de overvloedige archeologische overblijfselen, die we te “danken” hebben aan de vulkaanuitbarsting van de Vesuvius in 79 na Christus.

In 62 (volgens Tacitus, Annales, XV,22) of 63 n.C. (Seneca) was de stad ook al zwaar beschadigd door een aardbeving en waren veel gebouwen ingestort . Het is niet bekend of Pompeii na 24 augustus 79 opnieuw bewoond werd.
De eerste resten werden teruggevonden in 1594-1600 bij de aanleg van het Sarnokanaal. De Sarno (Sarnus in het Latijn) is het riviertje waaraan Pompeii lag en ligt. In 1748 begonnen de eerste opgravingen, ten tijde van Karel van Bourbon, de Spaanse koning van Napels. Maar de eerste wetenschappelijke opgravingen startten pas in 1860, o.l.v. archeoloog Giuseppe Fiorelli, de eerste die gipsafbeeldingen maakte van de slachtoffers. 250 jaar na de eerste opgravingen blijven nog vele vragen onbeantwoord. De bombardementen van de Britten in 1943 hebben het werk van de archeologen ook bemoeilijkt. Veel van wat de bezoeker nu ziet, is dus gerestaureerd.

Op basis van de restanten van honderden mensen, de bezittingen die zij en anderen meenamen of achterlieten, Latijnse teksten en inscripties, tekeningen en voorwerpen tekent Beard een profiel van hun gestalte, rijkdom, ziektes, gedrag, gewoontes etc. De ziektes leidt ze af uit de toestand van hun tanden. Deze waren onverzorgd en zaten onder dikke lagen tandsteen, die voor een stinkende adem zorgden. Ze stelt dat de inwoners de ramp zagen aankomen, uren, zo niet dagen van te voren. Het was niet de eerste uitbarsting die ze meemaakten. De meesten waren de stad ontvlucht, met volgeladen karren. De achterblijvers waren vooral mensen die niet meer in […]